سینما

سؤتفاهم و اختلال در شناخت خود مسئله اصلی این سالهای حاتمی کیاست. مسئله ای که کمتر انسانی خود تاب دیدنش را دارد. البته این مشکل تنها یک مقصر نداشت علاوه بر خود حاتمی کیا این منتقدان سینما و گروه های سیاسی هم بودند که به او کمک کردند تا دیالکتیک معیوب اما مستحکمی از سؤتفاهم میان حاتمی کیا و مخاطباناش شکل بگیرد. سؤتفاهمی بزرگ درباره خود و جایگاه خود.

بله بیخود نبود که حاتمی کیا برای دفاع از فیلمش و منکوب و سرکوب کردن منتقدان خود از سردار قاسم سلیمانی، سپاه پاسداران و نظام هزینه می کند، نتیجه چنین هزینه کردن و استفاده از نهادهای قدرتمند کشور است که رئیس صدا و سیما را هم پس از ساعاتی وادار به عذخواهی می کند. عبدالعلی علی‌عسکری رئیس صدا و سیما ساعاتی پس از فریادهای ابراهیم حاتمی کیا در مراسم اختتامیه سی و ششمین جشنواره فیلم فجر گفت: در این زمینه در برنامه «هفت» اشتباه کردند و تذکر لازم در این خصوص داده شده است.

درام تروریستی «قطار 15 و 17 دقیقه به پاریس» (The 15:17 to Paris) به کارگردانی کلینت ایستوود،از پنجشنبه پیش در سینماهای آمریکای شمالی روی پرده رفته‌ است.این فیلم از جمعه تا یکشنبه در 3042 سینما 12.6 میلیون دلار به دست آورد و در رده سوم جدول قرار گرفت.

برندگان جوایز سالانه انجمن نویسندگان آمریکا (WGA) بامداد دوشنبه به وقت ایران در دو مراسم همزمان در بورلی هیلز هیلتن در لس آنجلس و ادیسن بالروم در نیویورک سیتی معرفی شدند. در این دو مراسم اسامی برندگان بخش‌های فیلم، تلویزیون، رسانه جدید، رادیو، اخبار، متن‌های تبلیغاتی، بازی‌های ویدیویی و انیمیشن اعلام شد.

سی و ششمین جشنواره فیلم فجر با مصلحت اندیشی و معیارهای غیر حرفه ای از سوی هیات داوری به پایان رسید. سرگردانی و عدم رویکردی جدی در اهدای سیمرغ ها و توزیع مساوات خواهانه هیئت داوران لطمه دیگری به اعتبار جشنواره بود. در دو رشته مهم بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی دو سیمرغ اهدا شد و دو بازیگر جایزه‌های خود را برای دو فیلم گرفتند، سبکی غریب و به شدت غیر حرفه ای که هیئت داوران بعید است با هیچ منطقی بتواند از آن دفاع قابل قبولی کند. البته همه این‌ها نتوانست جلوی اعتراض‌ها و حواشی غیر سینمایی را بگیرد. ابراهیم حاتمی‌کیا فریاد کشید و حرف خود را همچون ضد قهرمان فیلم «لاتاری» با بازی هادی حجازی فر با خشونت و پرخاش و عدم منطق بیان کرد.

نامزدهای سی و ششمین جشنواره فیلم فجر اعلام شدند و همانطور که پیش بینی می شد به شکلی مصلحت اندیشانه و نه چندان دقیق نامزدهای جوایز فجر معرفی شدند. سرشار از کسانی که شایستگی جایزه و عنوان بهترین را ندارند و فیلمهایی الکن که جزو متوسط های جشنواره بودند و فراموش شدنی و معمولی هستند. در این میان بزرگ ترین گاف داوران بدسلیقه فجر نبود روزبه رایگا فیلمبردار فیلم «شعله ور» در بین بهترین فیلمبرداران است، کار درخشان رایگا در فیلم حمید نعمت الله در طول جشنواره منتقدی را بدون اینکه لب به ستایش کارش باز کند رها نکرد، اما گویا داوران(!) سی و ششمین جشنواره فیلم فجر در هنگام پخش تصاویر فیلم نابینا یا خواب بودند.

هر امر و مساله و چالش فلسفی وقتی قرار باشد در مدیوم سینما و قاب تصویر، صورت بندی و روایت شود بدون شک باید قواعد و قوانین زبان سینما را بپذیرد و کسوتی سینمایی به تن کند، عدم توجه به ساختار سینمایی را نمی توان ساختار شکنی فلسفی دانست که به شیوه دریدایی بتواند حقیقت را به زبان سینما روایت کند.

«امیر»، ساخته نیما اقلیما، در قاب‌هایی وسیع و دور، جهانی خرد و کوچک را نمایش می‌دهد. تهرانِ «امیر»، تهرانی شلوغ و پرسروصدا نیست، اما با این حال فاقد فضاست. آدم‌ها در قاب‌های بزرگ تنهایند. همین فرم است که به من جرئت می‌دهد بگویم «امیر» تصویری نمادین از واقعیت یک شهر است. روابط بسته و محدود در فضای بزرگ شهر در این فیلم، به‌میانجی پلان‌هایی، شبیه به تصاویر کتاب‌های مصور بازنمایی شده‌اند؛ کتابی تیره از شهری که با وجود شلوغی، آدم‌هایش کمتر در یک قاب می‌گنجند.

به نظر می‌رسد فیلمساز تنها می‌­خواهد با موضوع اثر بازی کند، همین. «لاتاری» نمونه تمام‌عیاری از سمی است که سیاست عصبیت و محافظه‌کاری -آن‌چه می‌توان ارزشهای سینمای اصول‌گرایانه نامید- به موضوعات حاد و بحران‌های اساسی جامعه تزریق می‌کند؛ سمی که ترجمان عملی آن تکثیر خشونت به شکلی منفعل، به‌جای رویارویی اساسی و جدی به شکلی فعال با مسئله است.

«شعله‌ور» ساخته حمید نعمت‌الله نمایشی است از تضاد ذهنیت و واقعیت. داستان فیلم از درون ذهنیت فرید و با مونولوگ­‌های او ساخته می‌شود، به‌همین دلیل بدون شنیدن صدای نشخوار مسموم فکر او چیزی از فیلم باقی نمی‌ماند و ما متوجه خوی انزواطلب ذهن فرید نمی‌شویم.