درامانقد-سینما: “چه کاری می توانیم بکنیم، کاری بلد نیستیم که انجام بدهیم…”، جمله مورد علاقه آنا کارینا در “پیرو خله” بود که بارها تفسیرش کرده ایم؛ زنی فوق العاده و هنرمندی آزاد که دیگر نیست. افسانه الهام بخش ژان-لوک گدار 14 دسامبر 2019 در پاریس به علت بیماری سرطان و به دنبال مبارزه ای شجاعانه “دقیقاً زیر آفتاب” خاموش شد. این خبر را دوست و مدیر برنامه های او لوران بالاندرا اعلام کرد.
این بازیگر موج نو که در هفت فیلم از گدار-که از 1961 تا 1967 همسر او بود- نقش آفرینی کرد. از نظر بازیگری در آن زمان عنصری حذف نشدنی و الزامی بود، او در فیلم های میشل دوویل، ژاک ریوت، لوچینو ویسکونتی، ژرژ کوکر، الکساندر آرکادی و جوناتان دوم حضوری ماندگار داشت و همچنین در جایگاه خواننده همراه با گروه های مختلفی روی صحنه رفت. بعد از خواندن آهنگ آنژلا[1] با شعر از ژان-لوک گدار و موسیقی از میشل لوگران در “یک زن یک زن است”، “خط شانس من”[2] با همخوانی ژان-پل بلموندو در “پیرو خله”، “زندگی پرواز می کند”[3] با همخوانی کلود برسور در “شیرین و ترشِ”[4] ژاک بارتیه و ” لذت عشق”[5] در “زن مذهبیِ” ژاک ریوت، الهام بخش سرژ گینزبورگ در کمدی موزیکال” آنا” شد که پیر کورالنیک آن را برای صحنه کارگردانی کرده و عنوان های جاودان ترانه هایی چون “دقیقاً زیر آفتاب” و “دختر اسکیت سوار” برآمده از آن اثر هستند.
آنا کارینا در حالی رهسپار شد که نشان شوالیه لژیون دونور را از وزیر فرهنگ فرانسه دریافت کرد و آن را به نشان عالی هنر و ادبیات فرانسه که پیش از این دریافت کرده بود، افزود.
هان کارین بِیِر[6] نام اصلی او بود که در 22سپتامبر 1940 در دانمارک به دنیا آمد. قبل از آمدن به پاریس در سن 17 سالگی( بخصوص برای گریز از فضای خانوادگی سختگیرش )کارش را به عنوان مانکن و خواننده در کشور مادری اش آغاز کرده بود.
از “هان” به “آنا”؛ مسیر یک روح رها
“همیشه دلم می خواست کشورم را ترک کنم، جاهای دیگر بروم. 17 سالگی به پاریس رسیدم. هنوز هم فرانسه را خوب صحبت نمی کنم، ولی عاشق تمام چیزهایی هستم که فرانسوی اند. من کمی ساده لوح بودم و کم سن. همیشه در روستا زندگی کرده بودم. ناگهان مجبور شدم از خودم محافظت کنم.“
این داستانی است که استفان لپین در مقاله ای با عنوان “آنا کارینا-رها”در نشریه 24 عکس از او روایت می کند.
“یک روز که در کافه دو مگو[7]-می دانستم که آنجا محله جالبی است و خیلی ها به این کافه رفت و آمد می کنند- نشسته بودم که خانمی سمتم آمد و پیشنهاد کرد تا از من عکاسی کند. با اینکه بدگمان بودم- می ترسیدم که برای بردگی و روسپی گری ببرندم آمریکای جنوبی!- قبول کردم… و او کوکو شنل بود و بعدها پیشنهاد کرد اسمم را تغییر دهم.”
آنا که از ابتدا شیفته ی سینما بود، در همان دوره پیشنهادی از ژان-لوک گدار دریافت کرد. او به واسطه ی نقش آفرینی در یک فیلم کوتاه تبلیغاتی توجه گدار را جلب کرده بود، ولی نقش کوتاه پیشنهاد شده در ” از نفس افتاده”را رد کرد، چراکه مجبور می شد در فیلم برهنه شود. گدار پس از آن او را برای “سرباز کوچک”(1963) دعوت به همکاری کرد که آغاز فعالیت سینمایی او بود. هرچند که او با فیلمی مثل “امشب یا هیچوقتِ” میشل دویل به سینما وارد شده بود، سال های بعد، خودش را در مسیرِ اثری همچون “یک زن یک زن است”(1961) به تصویر کشید.
در همان دهه ، در “زن مذهبیِ” ژاک ریوت، “بیگانه” لوچینو ویسکونتی، ژوستینِ ژرژ کوکر و در کمدی موزیکال ” آنا” به آهنگسازی سرژ گینزبورگ که خودش نیز در فیلم همبازی او بود، بازی کرد. “دقیقاً زیر آفتاب” یکی از آهنگ هایی که سرژ نوشته بود، یکی از فراموش نشدنی ترین صحنه های بازیگری آنا است.
زندگی مشترک آنا و گدار در 1967 پایان یافت. زندگی مشترک او نه با پیر فَبر و نه با دنیل دووال دوامی نداشت.
آنا در 1973 سعی کرد اولین فیلمش را کارگردانی کند: زندگی مشترک(که نسخه ی مرمت شده آن سال 2018 روی پرده آمد).
آنا در 1982 با دنیس بری کارگردان آمریکایی ازدواج کرد. بری در سال 1987 فیلم ” آخرین ترانه” را ساخت که آنا آن را نوشته و بازیگر و خواننده آن نیز بود، او همچنین ترانه ها را خودش روی موسیقی استفان ویلار نوشته بود.
هرچند آنا سال های 2000 همچنان به حضور روی صحنه ادامه داد ولی خودش را بیشتر وقف موسیقی کرد. سال 2000 آلبوم “یک داستان عاشقانه” را منتشر کرد، حاصل شراکت ادامه دار او با فیلیپ کاترین که چند سال بعد موسیقی متن فیلم “ویکتوریا” را با بازی و کارگردانی آنا کارینا ساخت. همکاری دونفره ی آنها در کمدی موزیکال اقتباسی از دو قصه ی “جوجه اردک زشت” و “پری کوچک دریایی” اندرسون برای مخاطبان نوجوان، ادامه پیدا کرد.
سال 2018 آنا آلبومی با نامی بسیار شیوا منتشر کرد: “من زنی ماجراجویم!” آلبومی از ترانه های گذشته که او به آنها عناوین جدیدی افزوده بود.
سال 2017 به عنوان مهمان افتخاری در جشنواره لومیر لیون شرکت کرد، در همان فستیوال همسرش دنیس بری مستندی را که درباره ی او ساخته بود نمایش داد؛ “آنا کارینا: به یاد داشته باش”.
آنا کارینای آزاد، سرکش، شوخ و لطیف مانند یک کودک، دیگر در میان ما نیست. هرچند “زندگی پرواز می کند” تنها یک ترانه است، ولی می دانیم که روح آنا در بهشت مقهور ملال و بی حوصلگی نخواهد شد.
…
برگرفته از سایت: https://www.purepeople.com/، 15 دسامبر 2019
[1] -La chanson d’Angela
[2] -Ma ligne de chance
[3] – La vie s’envole
[4] -Dragée au poivre
[5] -plaisir d’amour
[6] -Hanne Karin Bayar
[7] -Les deux magots
