درامانقد-سینما: نشست پژوهشی «تاریخ و سینما» با نمایش مستند سینمایی «از مشروطیت تا سپنتا» به کارگردانی محمد تهامی‌نژاد عصر روز چهارم دی با حضور پژوهش‌گران و چهره‌های سینمایی در سالن سینما فردوس در موزه سینما برگزار شد. پس از نمایش این فیلم محمدرضا اصلانی مستندساز درباره مستند سینمایی «از مشروطیت تا سپنتا» صحبت کرد.
اصلانی با اشاره به این مطلب که مستند سینمایی «از مشروطیت تا سپنتا» جزو نخستین فیلم‌هایی است که در آن بخش‌های مهم تاریخی به شکل مستندنگارانه بازسازی شده است، گفت: «این مستند سینمایی در عین حال که پرده از ابهاماتی در سینما برمی‌دارد، ابهامات دیگری را هم مطرح می‌کند. این مستند سینمایی آرکئولوژی به معنای دیرینه‌شناسی است و تهامی‌نژاد در این فیلم از تمامی تاریخ نگاران سینمای ایران سبقت گرفته و نوعی دیرینه شناسی را در سینمای ایران پیگیری کرده است. به اعتقاد من تهامی‌نژاد در پیدا کردن نقاط مبهم سینمای ایران نقش سازنده‌ای از دیرباز تاکنون داشته است.»
در ادامه این نشست محمدرضا مقدسیان مجری برنامه درباره دغدغه تهامی‌نژاد و فعالیت او در حوزه تاریخ سوال کرد. کارگردان مستند سینمایی «از مشروطیت تا سپنتا» در پاسخ به این سوال گفت: «کار روزنامه‌نگاری و سینما را در آغاز دهه ۴۰ با هم شروع کردم و در دوران دانشجویی استادان بزرگی داشتم که در آشنا کردن من با دنیای خبر و سینما نقش مهمی داشتند و تاثیر بسیاری برمن گذاشتند. البته ناگفته نماند که خانواده و نوع زندگی که از کودکی تا جوانی داشتم تاثیر بسیاری در نگرش من بر زندگی داشته است. پدربزرگ من از جمله خطاط های مشهور دوران قاجار بوده و پدرم حرفه عطاری را برگزیده بود و بنابراین در خانواده هنردوست و ادیب بزرگ شده ام و زمینه ورود به وادی هنر و پژوهش را داشتم.»
تهامی‌نژاد در ادامه با اشار به ساخته شدن این مستند سینمایی عنوان کرد: «طرح مستند سینمایی «از مشروطیت تا سپنتا» را به زنده یاد رهنما دادم و او موضوع را در بخش طرح و برنامه تلویزیون ملی بیان کرد. مدت‌ها طول کشید تا پاسخ بگیرم و در نهایت زنده یاد رهنما گفت با وجود مخالفت‌هایی که برای ساخته شدن این فیلم بود بالاخره تصویب شد. با تصویب شدن این طرح من رسما از ۲۶ سالگی تا امروز که وارد ۷۶ سالگی شدم سینما را به شکل‌های مختلف از طریق دستیاری فیلم‌سازانی چون هژیر داریوش، کیمیاوی و تقوایی، ساخت فیلم، نوشتن درباره تاریخ سینما و یا پژوهش در این زمینه آموخته ام.»
این پژوهشگر سینما با اشاره به این مطلب که فیلم‌های موجود در مستند سینمایی «از مشروطیت تا سپنتا» با دشواری به دست آمده است، اشاره داشت: «منابع موجود برای ساخت این فیلم بسیار اندک بود و با دشواری بسیار به دست آوردم و اطمینان دارم اگر این فیلم ۳۰ سال قبل از اینکه من آن را بسازم، فرد دیگری ساخته بود قطعا به اسناد مهم‌تری از سینمای ایران دست پیدا می‌کردیم. زمانی که ساخت این فیلم را آغاز کرده بودم سپنتا فوت کرده بود و بی‌شک اگر او بود به اسناد مهم‌تری از سینمای ایران دست پیدا می‌کردیم.»
پس از پایان صحبت‌های این پژوهشگر و تاریخ نویس سینمای ایران، محمدرضا اصلانی با اشاره به این مطلب که سینمای ایران می‌توانست هم‌وزن با تاریخ سینمای جهان باشد، اظهار کرد : «به اعتقاد من سینمای ایران می توانست وزنی برابر با تاریخ سینمای جهان داشته باشد ولی متاسفانه این هم وزنی جایی مطرح و کشف نشد. در واقع باید این پرسش را مطرح کرد که نظام و یا جریان فرهنگی و سینمایی در ایران چه پیشنهادی به جهان داده است چراکه بدون این پیشنهاد تاریخ شکل نمی‌گیرد.»
اصلانی تاکید کرد: «به زعم من فرخ غفاری، فریدون رهنما و سهراب شهید ثالث پیشنهادهای سینمایی برای جهان داشته‌اند ولی متاسفانه مغفول مانده است.»
در پایان نشست پژوهشی «تاریخ و سینما» محمد تهامی‌نژاد پژوهشگر سینمای ایران در میان اهالی سینما و پژوهش‌گران جوان شمع ۷۶ سالگی خود را در سالن سینما فردوس موزه سینما خاموش کرد تا در آغاز ۷۷ سالگی پر توان به پژوهش و تحقیق ادامه دهد.
