درباره سریال انمیشین «کاپیتان سوباسا» نسخه 2018
درامانقد-سینما: صنعت سریالهای تلویزیونی اکنون به یکی از پرمخاطبترین اتفاقات دنیای پیرامون ما تبدیل شده است. سریالهای تلویزیونی نه تنها فیلمهای سینمایی را به اتفاقی عادی تبدیل کردهاند بلکه جهانبینی تازهای ساختهاند و خود را به هر ترتیب و شکلی به مخاطب تحمیل میکنند. اینگونه است که میتوان درباره جهانی تازه سخن گفت که حالا در دوران اوج، بخش زیادی از مردم پهنه گیتی را به خود مشغول داشته است. اما در میان این هیاهو و فراگیر شدن دنیای سرگرمی، نباید فراموش کرد که نمونههای مختلفی از سریالهای تلویزیونی بخشی از سنت فرهنگی ملتهاست. داستان سریالهای تلویزیونی پیش از ورود سرمایه و عوامل هالیوود و همهگیر شدن فرصتهای تازه و بزرگتر برای قصهگویی، داستان یک سنت است. سنتی که در میانه فرهنگ کشورهای مختلف نمونههای متفاوتی از آن را میتوان مشاهده کرد. یکی از مهمترین سنتها در این میان در دست ژاپنیهاست. مردمانی که ساخت سریالهای انیمیشن یکی از مهمترین و قدیمیترین رویکردها و عادات آنان است.
سریالهای انیمیشنی ژاپنی را از جنبههای متفاوتی میتوان بررسی کرد. شاید چندان اهمیت نداشته باشد که ژاپنیها از کی تصمیم گرفتند با چنین جدیت مثالزدنی دست به کار ساخت سریالهای انیمیشن شوند اما آنچه مهم است این بود که مردمان سرزمین آفتاب تابان، بخش مهمی از رویاهاییشان برای پیشرفت و تغییر دنیایی که در آن زندگی میکردند را در قالب این سریالها تصویر کردند. چنین بود که آنها نه تنها آمال و آرزوها و تصورات مردم ژاپن و در راس آنها کودکان و نوجوانان را شکل دادند، بلکه تاثیر فراوانی بر روی مردم سایر کشورهای دنیا داشتند. چنین بود که همه چیز در دامان انیمیشنهای ژاپنی ایده میگرفت، رشد پیدا میکرد و به تدریج از رویا به واقعیت تبدیل میشد.
ژاپنیها در زمینه ورزش نیز چنین کاری را انجام دادند و با انیمههای تلویزیونی خود تصویر متفاوتی از رویاسازی را خلق کردند. یکی از مهمترین انیمههای تلویزیونی که ژاپنیها آن را ساختند، «کاپیتان سوباسا» بود. مجموعهای که در ایران آن را با نام «فوتبالیستها» میشناختیم و اتفاقا بخش مهمی از روزگار کودکی و نوجوانی نسل ما را نیز به خود اختصاص داده بود. مجموعهای که نشان میداد ژاپنیها حتی درباره فوتبال نیز به رویاپردازی مشغول میشوند اما ایدههایشان خیلی زود رنگ واقعیت گرفت.
انیمه «کاپیتان سوباسا» بر اساس یک «مانگا»ی پرطرفدار و قدیمی در ژاپن ساخته شده بود. مانگا که همان کمیک استریپها هستند در ژاپن طرفداران بسیاری دارند و «کاپیتان سوباسا» یکی از مهمترین آنها بود. مانگای «کاپیتان سوباسا» اولین بار در سال 1981 توسط یوئیچی تاکاهاشی طراحی شد و تا سال 1988 نیز منتشر میشد. پرطرفدار شدن این مانگا کار را به جایی رساند که خیلی زود توسط هیوروشی میتسونوبو تبدیل به یک سریال انیمه تلویزیونی شد در 128 اپیزود رویاهای عجیبی را برای مردم ژاپن بین سالهای 1983 تا 1986 رقم زد. سالهایی که ژاپنیها حتی در فوتبال آسیا حرفی برای گفتن نداشتند و این مانگا انیمه یک اتفاق بزرگ را رقم زد.
«کاپیتان سوباسا» مجموعهای بر پایه زندگی یک فوتبالیست نوجوان ژاپنی بود. این مجموعه داستان پسری نوجوان را روایت میکرد که عاشق فوتبال است و آرزو دارد که با پیراهن تیم ملی ژاپن جام جهانی را به دست آورد. این نوجوان سوباسا اوزارا (Tsubasa Ozora) نام دارد که معنی نامش به فارسی میشود «بالهای بزرگ آسمان». اولین فصل پخش «کاپیتان سوباسا» هفت سال طول کشید. و دقیقا در زمان تمام شدن آن ژاپن اولین حضور را در جام ملتها تجربه کرد. حضوری که چهار سال بعد تبدیل به قهرمانی شد و زمانی که پنجمین فصل کاپیتان سوباسا پخش می شد آنها با 4 بار قهرمانی پرافتخارترین تیم آسیا بودند.
تاکنون از مجموعه «کاپیتان سوباسا» انواع و اقسام سریالها، فیلمها و بازیهای ویدئویی ساخته شده است. اما ژاپنیها چند هفته مانده به آغاز جام جهانی 2018 ورژن تازهای از این مجموعه را روانه آنتن کردهاند. داستان مجموعهای که پخش آن از 2 آوریل 2018 آغاز شده دقیقا همان داستان مانگای «کاپیتان سوباسا» است. حتی تصاویر نیز بر پایه همان نسخه 1983 است. اما بهبود کیفیت انیمیشن و واقعیتر کردن مجموعه از نقاط قوت آن است.
«کاپیتان سوباسا» در نسخه تازه منطق روایی داستان را نیز حفظ کرده و برخی بخشهای تازه برای بهتر روایت داستان نیز به آن اضافه شده است. در 11 اپیزودی که تا روزهای پایانی خرداد از این مجموعه پخش شده است میتوان گفت شما با یک مجموعه انیمیشن جذاب روبرو خواهید شد که هر چند به دلیل پخش بارها و بارها از صداوسیما تکراری به نظر برسد، اما همچنان زنده کننده رویاهای هر کودک و نوجوانی است. این مجموعه را توشی یوکی کاتو کارگردانی کرده، داستان پسر نابغه فوتبال ژاپن را امروزیتر از نسخه دهه 80 یا ابتدای قرن بیستم و یکم روایت میکند. ژاپنیها در حالی جام جهانی 2018 را سپری میکنند که بخشی از لباس و شماره پیراهن آنها الهام گرفته از شخصیتهای «کاپیتان سوباسا» است. شخصیتهایی که رویای بخشی از بازیکنان ژاپنی و البته بقیه کشورها بوده است. ژاپنیها با «کاپیتان سوباسا» نه تنها رویاهای فوتبالی برای خود ساختند، بلکه توانستند یک دوره از مسابقات جام جهانی را میزبانی کنند. حالا میتوان با آنها همراه شد تا شاید رویای فتح جامجهانی را محقق کنند. همان رویایی که تنها در قالب یک مجموعه انیمیشنی است که میتواند سادهتر به دست آید.