درامانقد-تئاتر: تمام شعارهایی که در مملکت داده میشود، شعارهای فرهنگی است؛ فرهنگ اسلامی، فرهنگ هزاران ساله ایرانی، فرهنگ شرقی و … اما در عمل برای تحقق، توسعه و دفاع از این «فرهنگ» هیچ گامی برنمیدارند. متاسفانه دروغگویی اولین ایرادی است که در کشور ما در زمینه توجه به مسایل فرهنگی وجود دارد. متولیان امر میگویند انقلاب ما انقلاب فرهنگی بوده اما در زمینه اختصاص بودجه به این حوزه کوتاهی میکنند. اینها بخشی از سخنان قطب الدین صادقی نمایشنامه نویس، کارگردان، مدرس با سابقه دانشگاه و یکی از چهره های برجسته تئاتر ایران است که مدتی بود با راه اندازی یک سالن خصوصی تلاش کرد تا در میان رویکردهای تجارت محور میان تماشاخانه های خصوصی مختلف و انفعال اداره کل هنرهای نمایشی، رویکرد جدی، دانشگاهی و تجربه محور را در زمینه تولید تئاتر ادامه دهد.
کارگردان نمایش سرود مترسک پرتغالی می گوید: نمیگویم که وضعیت عرصههای دیگر در این شرایط مناسب است اما میدانم که وضعیت فرهنگ و هنر فاجعه است. متاسفانه دولت به اصطلاح خود را به تغافل زده است و اصلاً به فکر وضعیت فرهنگ و هنر نیست. هنرمندان ما از لحاظ اقتصادی و روانی نابود شدهاند و هیچکس هم جوابگو نیست.
صادقی که با خبرگزاری مهر گفت و گو کرده است در خصوص بی تدبیری و موازی کاری در حوزه فرهنگ افزود: به یاد دارم زمانی بودجه فرهنگ ۸ دهم درصد از بودجه عمومی کشور را تشکیل میداد و حتی این بودجه به یک درصد هم نمیرسید که البته اینطور که میگویند الان این بودجه به ۱.۵ درصد رسیده است. از همین مقدار تنها ۱۶ درصد آن دست وزارت ارشاد را میگیرد و ۸۴ درصد دیگر صرف سازمانها و موسسات موازی میشود؛ این اتفاق فاجعهآمیز است. متاسفانه کسانی که این بودجه را مصوب میکنند به هیچکس پاسخگو نیستند و اینطور است که همه گلایهها از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود. این کار در نهایت بیانصافی است و این نوع تقسیمبندی و تخصیص بودجه اصلاً قابل دفاع نیست. مساله بعدی سهم بسیار ناچیز تئاتر از این بودجه است در حالی که با بحرانی هم که پیش آمده است باید بیشتر از گذشته برای جبران مشکلات هنرمندان بکوشند.
صادقی درباره وضعیت اقتصاد تئاتر و همچنین شرایط تماشاخانه شانو خاطرنشان کرد: این روزها همه هنرمندان دچار فقر و بی کاری و بیماری و بلاتکلیفی هستند. خود من تا چند روز آینده رسماً تماشاخانه «شانو» را تعطیل میکنم چون ۹ ماه است که حتی به اندازه یک ماه هم درآمد نداشتم. ماهی ۳۰ میلیون تومان باید اجاره ملک را بپردازم و تا امروز هرچه پسانداز داشتهام را برای کرایه سالن پرداختم و بعد از آن هم از دیگران قرض کردهام اما دیگر منبعی ندارم تا به اتکای آن از دیگران پول قرض بگیرم و تنها راهی که دارم تعطیلی تماشاخانه است.
وی افزود: به دنبال انباری میگردم که وسایل سالن را به آنجا انتقال دهم و اعلام کنم، اشتباه کردهام که اصلاً این سالن را باز کردم. متاسفانه از لحاظ روحی، فکری و عاطفی ویران شدهام و هیچ تمرکزی روی کارم ندارم.
نویسنده و کارگردان نمایش سحوری می افزاید: متاسفانه هیچکدام از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در دورههای مختلف آشنا به فرهنگ و هنر نبودهاند و حتی اگر یک فرد فرهنگی در این کمیسیون حضور داشت، میتوانست از فرهنگ مملکت دفاع کند اما متاسفانه هیچکدام نسبت مستقیم و حتی غیرمستقیم با عرصه فرهنگ ندارند. کسانی که از صد کیلومتری فرهنگ و هنر عبور نکردهاند، یک تئاتر یا فیلم ندیدهاند و حتی یک کتاب در این زمینه تالیف نکردهاند چگونه میتوانند تشخیص دهند نیازهای فرهنگ و هنر چیست.
صادقی در پایان درباره مشاوره دادن اهالی فرهنگ و هنر به کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: ما که نمیتوانیم به صورت شخصی به مجلس برویم و به کمیسیون فرهنگی مشاوره بدهیم. آنها باید از ما برای مشاوره و تعامل دعوت کنند چون این رابطه دوسویه است و باید توام با احترام و تعامل متقابل باشد اما آنها اصلاً ما را نمیبینند و من واقعاً متاسفم که این وضعیت در جریان است.