درامانقد-سینما: عباسی کیارستمی هنوز هم محبوب سینما دوستان است. اگرچه چند سالی از درگذشت او می گذرد اما اگر فیلمی درباره او ساخته شود و یاحتی چند راش از او اکران شود جذابیت خاص خودش را دارد. به تازگی فیلم “سوهانک” با ایفای نقش عباس کیارستمی که به جای پرسوناژ‌های فیلم “طعم گیلاس” بازی کرده در هفدهمین جشن تصویر سال اکران شد که دیدن این فیلم می توان دریچه ای دیگر از نگاه کیارستمی به سینما و معنای آن برای ما باز کند.
این فیلم ۶۰ دقیقه‌‌ای که بهمن کیارستمی و در مواردی جعفر پناهی تصویربرداری کرده‌اند از ۷ حلقه نوار Hi8 به جای مانده از زمانی است که قرار بود روی ایده فیلم “طعم گیلاس” (که آن موقع اسمش بود “سفر به صبح”) تشکیل شده است.
در این فیلم ما شاهد تصاویری از عباس کیارستمی هستیم که به جای نوشتن فیلم‌نامه، یک ماکت ویدئویی از کلیت فیلم ساخته است. او و بهمن و یک دوربین Hi8 در تپه‌های سوهانک با ماشین پاترول کیارستمی می چرخند. کیارستمی که به جای آقای بدیعی در فیلم طعم گیلاس با سرباز یا کارگری که باید خاکش می‌کرد گفت و گو می کند.
فیلم طعم گیلاس درباره مردی است که مبتلا به سرطان است و می خواهد قبل از اینکه بمیرد خودش را دفن کند و دنبال کسی است که در قبری که از پپش آماده کرده رویش خاک بریزد. ایده کیارستمی برای ساخت این فیلم اگرچه در نوع خودش جذاب است اما پس از گذشت سالها، نزدیک به سه دهه، از ساخت این فیلم اکنون ما با تصاویری مواجه می شویم که نشان دهنده نوع نگرش کیارستمی به جهان، مرگ، زندگی، انسان و حیات است. او در این فیلم دیالوگهایی را طرح می کند که در فیلم طعم گیلاس فقط با سایه ای از آن رو به روهستیم. چرا که نوع استدلالها و گفته های کیارستمی بسیار تند و تیز و حتی غافلگیر کننده است. کیارستمی نشان داد که چگونه می تواند رویکردهای الهیاتی و فلسفی را به تصویر بکشد و مخاطب را با چه چالشها و پرسشهایی رو به رو کند.
کیارستمی اگرچه در فیلمهای خود نگاه خطی به زندگی و مرگ دارد که به راحتی نمی توان او را مرگ اندیش و یا حتی در ستایش زندگی برشمرد و اگرچه برخی این نگرش کیارستمی را خیام گونه می دانند، اما نشان داد که فارغ از نوع نگرش اش به عنوان یک فیلم ساز به خوبی می داند که چگونه بازیگرانش را بازی دهد و نقشی را که بر عهده می گیرند به خوبی ایفا کنند. کیارستمی در این تصاویر به جای مانده گویی یک کارگاه آموزشی دیگری برای مخاطبانش فراهم کرده تا آنها بتوانند درک دیگری از فیلم و جهان آن داشته باشند و معنای دقیق تری از فیلم سازی که کیارستمی مد نظر داشت به دست آورند. تماشای فیلم سوهانک می تواند باب دیگری برای گفت و گو درباره فیلم طعم گیلاس میان دوستدارانش فراهم کند.
این مطلب پیش از این در شماره شماره سی‌و یکم و سی‌دوم هنروتجربه(اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹) منتشر شده است.
