درامانقد-موسیقی: سی وسومین جشنواره ورشکسته موسیقی فجر به پایان رسید. مانند سالهای گذشته این فستیوال قدیمی آسیا هیچ تاثیری بر موسیقی و مخاطب موسیقی این کشور، که سراسر لبریز ازموسیقی، نغمات و رقصهای باشکوه است نداشت. در کشوری که تمامی مردمان آن به نوعی با موسیقی عجین و همنشین هستند. جشنواره مانند سالهای گذشته بدون برنامه ریزی خاصی و فقط از سر انجام وظیفه برگزار شد و بانیان آن متاسفانه آش شله قلمی را برگزار نمودند که به راستی هیچ خط فکری مشخصی را هویدا نمی کرد. البته یک روند عملیاتی حاکم بود که آن هم شاید دریافت بودجه و خرج نمودن آن و ایجاد آمار و ارقام و فروش تعدادی بلیط باشد!
در اینجا جا دارد اشاره کنم به مدیران نا آگاه برگزارکننده این رویداد که مانند سالهای گذشته صرفاً دنبال منافع خود هستند و هیچ ایده ای برای جشنواره مهجور فجر ندارند. البته دلیلی هم نمی بنند که خط فکری ویژه ای را دنبال نمایند و فرصت ایده پردازی به خود یا متخصصان بدهند، زیرا هیچکس هیچوقت از مدیران جشنواره سوالی درباره کیفیت نپرسیده است. بخشهای عوام فریبانه ای مثل موسیقی پاپ هیچ دلیلی ندارد که در چنین فستیوالی حضور داشته باشند، چرا که بصورت کلی در تمامی سال فعال هستند و صحنه های تمامی سالن ها را قبضه نموده اند. شاید مدیران برگزاری می خواستند از این طریق مخاطبان این سبک از موسیقی را به سالنها بکشانند بلکه درآمدی خارج از بودجه دریافتی نیز جذب کنند. البته جالب توجه اینکه این روش هم جوابگو نبود و عدم اطلاع رسانی درست نیز نتوانستند مخاطبین این نوع موسیقی را به سالنها بکشد.
جشنواره مانند ادوار گذشته بخشهای مختلفی را شامل می شد. باز هم همان آش شله قلمکار که فقط کمیت در آن اهمیت دارد و از کیفیت خبری نیست جز چند اجرای خاص. در بخش بین المل هیچکس نمی داند سیاست دعوت از این گروههای عجیب و غریب چیست. گروههایی که برای معرفی خود و بازاریابی در خیلی از جشنواره ها و فستیوالهای سراسر دنیا حاضر به اجرا بصورت رایگان هستند و هیچ نام ونشانی جز در شهر خود ندارند مدعو فستیوال فجر بودند و با افتخار و دریافت وجه و هزینه های سفر به جشنواره بین المللی فجر دعوت می شوند. و این اشتباهی است که متاسفانه مدیران بد سلیقه و دور از جریان روز موسیقی دنیا انجام میدهند. صرفا به صورت پیمانکاری دعوت از چند گروه بسیار متوسط را به شخص معتمد خود می دهند بدون حتی کوچکترین آگاهی نسبت به کیفیت آن گروه ها و اینکه آیا می توانند توجه مخاطب این کشور را جلب نموده و یا در فضای موسیقی کشور ایجاد سلیقه نمایند؟ آیا این گروه ها رپرتوار خاصی دارند که به دعوت کننده ارائه دهند؟ آیا دلیل دعوت تنها دم دست بودن و سهل الوصولی این گروه ها نیست؟
نمیخواهم جشنواره موسیقی فجر را در مقام قیاس با دیگر جشنواره های خارجی قرار دهم؛ زیرا بسیار فاصله داریم از مدیریت و خط فکری گرفته تا بودجه و کیفیت. اما حتی جشنواره فجر در سطح مقایسه با فستیوالهای جوانی مانند رین فارست مالزی که بعد از 4 سال از شروع کارش بواسطه مدیریت آگاه و با کیفیت تبدیل به یکی از جدی ترین فستیوالهای موزیک آسیا شده است، فاصله زیادی دارد. از جشنواره موسیقی فجری صحبت می کنیم که متاسفانه بعد از گذشت سی و سه سال از سن آن هنوز یک وب سایت دائمی و پویا ندارد و صرفا در ایام برگزاری شاهد حضور مقطعی آن هستیم و در نهایت کتاب جشنواره با بودجه بسیار تولید می گردد و با اسناد برگزاری راهی بایگانی می شود.
بخش دیگری در مدار برگزاری جشنواره دعوت از گروههایی بود که صرفا جهت یک اجرا در جشنواره حضور یافته بودند که تعدادی از آنها حتی آمادگی و کیفیت لازم برای همان یک اجرا را نیز نداشتند و بواسطه دوستی با یکی از مدیران صحنه به آنها رسیده بود و متاسفانه این اجراها مواجه بودند با سالن خالی و مخاطب اندک. البته به جز معدود اجراهایی که می توان گفت بار هنری کل جشنواره را به دوش می کشیدند.
جالب توجه است که مانند همیشه در آیین اختتامیه جشنواره تعدادی جایزه بگیر ثابت نیز حضور دارند که رسمیت بهتری به پایان این رویداد بی هدف بدهند. جوایزی که توزیع آن بازهم از همان روش آشنای حمایت از موزیسینها و ناشران همسو با مدیران بهره می برد. برگزارکنندگان لایق دریافت جایزه شدند، که این نیز بسیار غم انگیز است، افرادی کاندید شدند که خود انتخاب کننده بودند و درون خود یک نفر را برگزیدند.
شاید بهتر باشد قبل از هر چیز به شأن موسیقی این کشور بیندیشیم. بزرگترین رویداد موسیقی ایران در دست مدیرانی است که توان با کیفیت و سلیقه برگزار کردن یک جُنگ را ندارند. شاید اگر این جشنواره برگزار نمی شد برای جایگاه موسیقی ما بهتر بود. جشنواره ای که هیچ یک از نشانه های یک جشنواره موفق را به خود نمی بیند نمی تواند تحول مثبتی در موسیقی کشور ایجاد کند. شاید اگر بخش خصوصی مانند تمامی فستیوالهای دنیا وارد عمل می شد امروز شاهد جشنواره مؤثرتری بودیم و جشنواره فجر به چنین نمایش بی رمق و ورشکسته ای بدل نمی شد.
*تهیه کننده موسیقی
